Mae hufennau lleithio'n lleithyddion meddygol. Efallai y bydd eich meddyg yn galw’r hufennau hyn yn ‘esmwythawyr’. Maen nhw’n dod ar ffurf golchdrwythau, hufennau, elïau neu geliau, ond gyda’n gilydd rydym yn eu galw’n ‘hufennau lleithio’. Mae golchdrwythau a hufennau'n 'deneuach' nag elïau neu geliau. Mae rhagor o wybodaeth am hyn yn nes ymlaen yn yr adran hon.

Nac ydyn, oherwydd mae gan rai cynhyrchion naturiol, megis olew olewydd, liwiau, persawrau, neu bethau eraill a all wneud ecsema yn waeth. Dyma pam ei bod yn bwysig defnyddio hufen lleithio ar groen eich plentyn yn unig.

Mae hufennau lleithio wedi'u gwneud ar gyfer ecsema yn unig. Nid oes ganddynt unrhyw beth ynddynt a fydd yn gwaethygu ecsema. Dim ond pethau sy'n ei wneud yn well!

Mae hufennau lleithio'n ffurfio rhwystr dros y croen i amddiffyn y croen a chadw rheolaeth ar ecsema. Maent yn helpu i:

• Atal fflamychiadau ecsema trwy gadw allan bethau a allai lidio'r croen
• Gwneud y croen yn feddal trwy gloi dŵr yn y croen
• Atal cosi
• Lleihau dolur
• Cadw heintiau allan, sy'n fwy tebygol mewn croen sych

Darllen y dystiolaeth

Ydyn, mae hufennau lleithio'n ddiogel iawn. Maent yn bennaf yn gymysgedd o olew a dŵr. Nid ydynt yn niweidio'ch croen. Mae miliynau o deuluoedd ledled y byd yn eu defnyddio ar eu babanod a'u plant.

Darllen y dystiolaeth

Gall hufennau lleithio fynd ar dân os ydynt yn socian i ddillad, dillad gwely, neu rwymynnau ac yna’n dod i gysylltiad â thân (e.e. o gannwyll, sigarét neu hob coginio). Er bod y risg o hyn yn digwydd yn isel, dylech chi fod yn arbennig o ofalus os ydych chi'n eu defnyddio mewn symiau mawr a bod eich plentyn yn byw gydag ysmygwr. Ceisiwch gadw draw rhag tân, fflamau a sigaréts.

Ceisiwch gadw'ch plentyn draw rhag tân, fflamau a sigaréts. Golchwch eich dillad a'ch dillad gwely yn rheolaidd ar y tymheredd uchaf a ganiateir ar gyfer y ffabrig. Bydd y tymheredd hwn yn cael ei ysgrifennu ar label gofal y ffabrig. Ceisiwch ddefnyddio digon o lanedydd golchi a chylch rinsio ychwanegol os oes gennych chi un. Bydd golchi fel hyn yn lleihau'r cronni o hufenu lleithio ar ffabrigau, ond ni fydd yn cael gwared arno'n llwyr.

Mae'r perygl tân yn fach iawn os dilynwch y cyngor uchod. Os ydych chi'n poeni am ddefnyddio'r hufennau hyn, yna efallai y byddwch am siarad â'ch fferyllydd, meddyg neu nyrs.

Gall lleithio bob dydd gymryd amser. Mae llawer o deuluoedd yn ei chael yn anodd ffitio hufennau lleithio yn eu trefn ddyddiol.

Fel arfer daw hyn yn llawer haws unwaith y bydd trefn sy'n gweithio i chi wedi'i sefydlu a'ch bod yn dechrau gweld drosoch eich hun sut y gall hyn helpu ecsema eich plentyn.

Efallai y bydd yn ddefnyddiol i chi edrych ar yr adran ‘astudio a gweithio’ lle trafodir y materion hyn yn fanylach.

Weithiau gall hufennau lleithio bigo'r croen pan gânt eu rhoi ymlaen gyntaf. Bydd hyn yn digwydd pan:

• mae'r croen yn sych iawn neu wedi'i gracio
• mae'ch plentyn yn cael fflamychiad ecsema
• nid ydych wedi cael ecsema'ch plentyn dan reolaeth eto drwy ddefnyddio hufennau rheoli fflamychiadau

Mae pigo fel arfer yn tawelu ar ôl ychydig ddyddiau wrth i groen eich plentyn atgyweirio ei hun. Os yw'r pigo'n ddifrifol neu'n parhau i ddigwydd am ychydig ddyddiau, yna efallai y byddwch am ddweud wrth eich meddyg. Efallai fod eich plentyn yn cael adwaith i gynhwysyn yn yr hufen. Nid yw pigo'n niweidiol ond os bydd yn parhau mae'n well rhoi cynnig ar hufen gwahanol.
 

Mae digon o hufennau gwahanol i roi cynnig arnynt, felly nid oes angen i chi setlo am yr un cyntaf. Gallwch chi roi cynnig ar yr her 2 wythnos yn ddiweddarach yn yr adran hon i'ch helpu i ddod o hyd i hufen lleithio sy'n gweithio i'ch plentyn.

Gall rhai plant gael smotiau coch poenus ar ôl defnyddio hufennau lleithio. Mae hyn oherwydd y gall hufennau lleithio mwy trwchus weithiau rwystro'r tyllau naturiol (mandyllau) yng nghroen eich plentyn. Mae'n fwy tebygol o ddigwydd ar rannau'r corff gyda gwallt, megis coesau'ch plentyn.

Dylai'r smotiau hyn setlo ar eu pennau eu hunain. Os na wnânt neu os byddant yn gwaethygu, yna dylech siarad â'ch meddyg neu nyrs. Efallai y bydd angen meddyginiaeth ar eich plentyn i'w trin. Efallai y byddwch chi hefyd am ofyn i'ch meddyg am hufen lleithio teneuach.

Yn ddiweddarach yn yr adran hon, bydd cyngor ar y ffordd orau o roi hufennau'ch plentyn arno i atal hyn rhag digwydd eto.

Mae llawer o deuluoedd yn cael bod hufennau lleithio'n rhwbio i ffwrdd ar eu dillad nhw neu eu plentyn. Ni fydd hyn yn niweidio'ch dillad chi na dillad eich plentyn nac yn effeithio ar eich croen chi neu groen eich plentyn mewn unrhyw ffordd, ond efallai na fyddwch yn hoffi'r ffordd y mae'n teimlo neu'n edrych. Gallai hefyd olygu bod angen i chi olchi'ich dillad chi neu ddillad eich plentyn yn amlach.

Un ffordd o atal hufennau lleithio rhag rhwbio i ffwrdd ar ddillad eich plentyn yw gadael ychydig mwy o amser i adael i'w hufennau socian i mewn cyn gwisgo'ch dillad. Fel arfer mae'n cymryd oddeutu 5-10 munud i'r hufen socian i mewn yn llawn.

Gallech chi roi cynnig ar fynd â'ch plentyn i ystafell gynnes i wneud i'w hufennau socian yn gyflymach. Mae rhai teuluoedd ag ecsema'n cael ei fod yn helpu osyw eu plentyn yn gwisgo dillad llac.

Nac ydy, nid yw croen eich plentyn yn ‘dod i arfer’ â’r hufennau lleithio.

Defnyddio hufennau lleithio bob dydd yw'r ffordd orau o ofalu am eich croen ac atal fflamychiadau ecsema. Nid yw hufennau lleithio'n stopio gweithio po fwyaf y byddwch chi'n eu defnyddio.

Os yw eich plentyn yn cael fflamychiad, yna bydd angen i chi hefyd ddefnyddio hufennau rheoli fflamychiadau, yn ogystal â'r hufennau lleithio, i gael rheolaeth ar yr ecsema.

Gallwch chi gael rhagor o wybodaeth am hyn yn yr adran ‘hufennau rheoli fflamychiadau’ yn y bar dewislen uchod.

Mae rhai teuluoedd yn poeni am hyn. Efallai y canfyddwch y gall rhai hufennau lleithio wneud i'r croen edrych yn sgleiniog.

Efallai y bydd y croen hefyd yn edrych yn sgleiniog os nad yw eu hufen lleithio wedi socian i mewn yn llwyr. Efallai y byddwch chi am adael ychydig mwy o amser i adael i'r hufennau socian i mewn cyn mynd â'ch plentyn allan. Mae hyn fel arfer yn cymryd oddeutu 5-10 munud.
 

Mae rhai teuluoedd yn ei chael yn ddefnyddiol defnyddio hufennau ysgafnach pan ydyn nhw'n mynd â'u plentyn allan a hufennau mwy trwchus pan ydyn nhw gartref.

Efallai y bydd yn ddefnyddiol i chi edrych ar yr adran ‘rheoli straen i rieni' o'r brif ddewislen lle caiff y materion hyn eu trafod yn fanylach.

Mae mor hawdd anghofio gwisgo hufen lleithio bob dydd, yn arbennig pan ydych chi'n brysur iawn.

Mae llawer o deuluoedd yn ei chael yn haws cofio os ydyn nhw'n gwneud defnyddio hufennau lleithi'yn rhan o'u trefn ddyddiol. Efallai y bydd yn ddefnyddiol i chi ddefnyddio hufennau lleithio ar yr un pryd bob dydd. Efallai ar ôl i'ch plentyn gael bath neu cyn i'ch plentyn fynd i'r gwely.

Gallwch chi roi cynnig ar yr her 2 wythnos yn ddiweddarach yn yr adran hon. Gall hyn eich helpu i ddod i'r arfer o ddefnyddio'ch hufennau lleithio bob dydd. Gallwch chi hefyd sefydlu e-byst neu negeseuon testun atgoffa fel na fyddwch yn anghofio!

Awgrym Gwych!

Mae llawer o deuluoedd yn ei chael yn ddefnyddiol gosod nodyn atgoffa iddyn nhw eu hunain. Gallech chi roi cynnig ar osod larwm ar eich ffôn neu roi nodyn atgoffa ar bost-it yn rhywle y byddwch chi'n cerdded heibio iddo i'ch atgoffa.

Mae gwahanol hufennau lleithio'n arogli ac yn teimlo'n wahanol. Nid yw'r rhan fwyaf o hufennau lleithio'n ddrewllyd. Os nad ydych chi na'ch plentyn yn hoffi'r arogl ar eich hufen chi, efallai y byddwch chi am ofyn i'ch meddyg am hufen gwahanol. Mae llawer o wahanol hufennau lleithio y gallwch chi roi cynnig arnyn nhw.

Maent yn dod mewn gwahanol lefelau o drwch a seimlydrwydd. Mae pobl sy'n defnyddio hufennau mwy trwchus neu seimllyd yn canfod eu bod yn parhau'n hirach a'u bod yn dda ar gyfer croen sych iawn. Nid oes ots pa hufen mae eich plentyn yn ei ddefnyddio, cyn belled â'u bod yn ei ddefnyddio o leiaf unwaith y dydd.

Os canfyddwch fod yr hufen yn rhy seimllyd, yna efallai y byddwch am roi cynnig ar ddefnyddio hufen teneuach ar eich plentyn. Gallech chi hefyd ddefnyddio hufen teneuach yn ystod y dydd ac un mwy trwchus gyda'r nos.

Bydd yr adran hon yn rhoi cyngor i chi ar sut i ddod o hyd i'r hufen lleithio iawn i'ch plentyn.

Mae'n syniad da golchi'ch dwylo cyn rhoi hufennau arnoch. Mae hyn oherwydd y gall fod bacteria ar eich dwylo a allai wneud ecsema'ch plentyn yn waeth. Mae'n well peidio â defnyddio'ch dwylo i dynnu'r hufen o'i dwb. Gall hyn ychwanegu bacteria i'r twb. Gallwch chi ddefnyddio hufen sy'n dod mewn peiriant pwmpio neu dynnu'r hufen allan o'r twb gyda llwy o'r gegin. Golchwch y llwy mewn dŵr poeth wedyn.  

Mae llawer o deuluoedd yn ei chael yn ddefnyddiol defnyddio hufennau lleithio gan ddefnyddio symudiadau i lawr, i'r un cyfeiriad ag y mae'r gwallt yn tyfu. Pe byddech chi'n mynd i gyfeiriad arall y gwallt, gall yr hufennau rwystro'r ffoliglau gwallt (sachau bach o ble mae'ch gwallt yn tyfu). Gall hyn achosi smotiau coch a dolurus, a all gael eu heintio.

Mae teuluoedd yn cael mai strocio sydd orau wrth roi lleithyddion arnynt, oherwydd gall rhwbio wneud i'ch plentyn deimlo'n goslyd.

Efallai y byddwch chi am roi cynnig ar roi hufennau lleithio ar rannau o ecsema neu groen sych, neu rannau lle bu ecsema yn y gorffennol. Pan yw ecsema'ch plentyn yn ddrwg, gallech chi roi cynnig ar roi hufennau lleithio ar eich corff cyfan. Hyd yn oed ar rannau lle nad oes ecsema na chroen sych.

Mae'n ddiogel rhoi hufennau lleithio ar groen sydd wedi'i gracio. Efallai y bydd eich plentyn yn cael ei fod yn pigo ar y dechrau, ond bydd hyn yn dod i ben wrth i'r croen wella.

Defnyddiwch haen drwchus. Mae llawer o bobl yn canfod bod hufennau lleithio'n gweithio orau pan ydynt yn rhoi digon arnynt. Ni allwch orddefnyddio hufennau lleithio, ond mae llawer o bobl yn defnyddio rhy ychydig!

Sychwch eich dwylo ar dywel ac, os yn bosibl, arhoswch i'r hufen socian i mewn.

Mae llawer o deuluoedd yn cael bod croen eu plentyn yn gwella os ydynt yn defnyddio hufennau lleithio o leiaf unwaith y dydd. Efallai y bydd angen i chi eu defnyddio'n amlach os oes gan eich plentyn groen sych iawn neu ecsema mwy difrifol.

Gall gymryd amser i sylwi ar welliannau yng nghroen eich plentyn. Os ydych chi wedi defnyddio hufennau lleithio yn rheolaidd am 2 wythnos ac nid yw’n gweithio o hyd, efallai y byddai’n werth mynd yn ôl at eich fferyllydd, meddyg neu nyrs i roi cynnig ar un arall. Mae'n bwysig dod o hyd i hufen lleithio sy'n gweddu i'ch plentyn. Beth am gymryd rhan yn ein her 2 wythnos? Gallwch ddysgu rhagor am hyn yn ddiweddarach yn yr adran hon.

Os ydych, efallai na fydd hufennau lleithio yn ddigon. Efallai y bydd angen i chi gael rheolaeth trwy ddefnyddio hufennau rheoli fflamychiadau hefyd. Gallwch chi gael rhagor o wybodaeth yn yr adran ‘hufennau rheoli fflamychiadau’.

Hyd yn oed os ydych chi'n defnyddio'ch hufennau'n gywir, mae pethau a all fod yn gwaethygu ecsema'ch plentyn sydd allan o'ch rheolaeth. Er enghraifft, y tywydd, neu straen.

Y peth gorau y gallwch chi ei wneud yw parhau i ddefnyddio'ch hufennau fel rhan o'ch trefn ddyddiol i gadw ecsema'ch plentyn dan reolaeth.

Mae llawer o wahanol hufennau lleithio ar gael, gyda lefelau gwahanol o seimlydrwydd. Mae'n bwysig eich bod chi'n dewis un rydych chi'n hoffi ei ddefnyddio.

• Elïau: Mae'r rhain fel arfer yn seimllyd ac yn dryloyw. Maent fel arfer yn well gan eu bod yn parhau'n hirach ar y croen ac yn rhoi canlyniadau gwell ar groen sych iawn.
• Geliau: Mae'r rhain ychydig yn deneuach nag elïau.
• Hufennau: Mae'r rhain yn wyn ac yn cynnwys dŵr felly mae'n haws eu llyfnu i mewn. Mae rhai pobl yn cael y rhain yn fwy dymunol i'w defnyddio, ond nid yw'r rhain yn parhau mor hir ar y croen. Mae angen eu defnyddio'n amlach nag elïau.
• Golchdrwythau: Mae'r rhain yn debyg i hufennau ond yn deneuach.
• Chwistrellau: Mae ychydig o bobl yn defnyddio'r rhain. Maent hyd yn oed yn deneuach na golchdrwythau.

Nid oes unrhyw un math o leithydd sy'n well nag un arall. Y lleithydd gorau i'ch plentyn yw'r un sy'n gweithio orau i chi a'ch plentyn.

Edrychodd yr astudiaeth Yr Esmwythawyr Gorau ar gyfer Ecsema ar 550 o blant a'r math o leithyddion a ddefnyddiwyd ganddynt dros 16 wythnos. Rhoddwyd grŵp i'r plant ar ddechrau'r astudiaeth i ddefnyddio naill ai golchdrwyth, gel, hufen neu eli. Fe wnaeth gweithiwr iechyd proffesiynol archwilio eu croen a chadwodd eu rhieni ddyddiadur am ecsema eu plentyn am flwyddyn. Dangosodd y canlyniadau nad oedd y math o leithydd a ddefnyddiwyd yn gwneud unrhyw wahaniaeth i ecsema’r plant.

I ddysgu rhagor am yr astudiaeth gallwch chi chwilio am: Iechyd Plant a'r Glasoed yn The Lancet: Golchdrwyth yn erbyn gel yn erbyn hufen yn erbyn eli yn erbyn esmwythawyr eli ar gyfer ecsema mewn plentyndod: hap-dreial rhagoriaeth pragmatig, cam 4

• Eli Diprobase
• Eli Emylsio
• BP Paraffin gwyn meddal/Hylifol 50/50
• Eli Hydraidd
• Eli Zeroderm
• Eli Cetraben
• Eli Epaderm
• Eli Hydromo
• Paraffin Gwyn meddal
• Paraffin Melyn meddal
• Eli QV 

• Gel AproDerm
• Gel Isomol
• Gel Doublebase
• Gel Doublebase Dayleve
• Gel MyriBase
• Gel Oilatum
• Gel Zerodouble 

• Hufen AproDerm
• Hufen Aquamol
• Hufen Aquamax
• Hufen Epimax
• Hufen Hydromol
• Hufen Ultrabase
• Hufen Unguentum M
• Hufen Cetraben
• Hufen Epaderm
• Hufen Oilatum
• Hufen QV
• Hufen Zeroveen
• Zerocream
• Hufen Zeroguent
• Hufen Diprobase
• Hufen Zerobase
• Hufen E45 - mae hwn yn cynnwys lanolin (braster gwlân). Mae gan rai pobl ag alergedd i hyn
• Hufen  ZeroAQS

• Golchdrwyth Cetraben
• Golchdrwyth E45 - mae hwn yn cynnwys lanolin (braster gwlân). Mae gan rai pobl ag alergedd i hyn.
• Golchdrwyth QV
• Golchdrwyth Vaseline
• Golchdrwyth Diprobase
• Golchdrwyth Aveeno
• Golchdrwyth Dermol 500 - mae hwn yn cynnwys cemegau sy'n gweithredu fel antiseptig. Mae rhai pobl yn cael bod y cemegau hyn yn llidro eu croen.

Mae ychydig o bobl yn defnyddio chwistrellau. Maent hyd yn oed yn deneuach na golchdrwythau. Gofynnwch i'ch gweithiwr iechyd proffesiynol os hoffech chi ddefnyddio chwistrellau.

Mae lleithydd o'r enw hufen Dyfrllyd, na ddylai gael ei ddefnyddio gan bobl ag ecsema. Mae'n cynnwys sodiwm lauryl sylffad (SLS), a all wneud ecsema yn waeth.

Gallwch chi ofyn i'ch meddyg am wahanol hufennau, ond efallai na fyddant bob amser yn gallu rhoi'r union un rydych chi ei eisiau i chi. Mae hyn oherwydd bod gan feddygon restr o hufennau y gallant eu rhoi i'w cleifion. Os nad yw'r hufen rydych chi ei eisiau ar y rhestr hon, yna ni allant ei roi i chi. Mae'n debygol y byddant yn gallu rhagnodi un tebyg iawn.